Ondernemers en financieel adviseurs: vergeet niet te verrekenen!

In deze periode van het jaar wordt de balans over het voorgaande jaar opgemaakt. Financieel adviseurs gaan aan de slag om de financiële stukken van ondernemingen op te stellen, aangiften inkomstenbelasting te doen en aan de hand daarvan te adviseren over allerhande financiële zaken. Maar niet zelden wordt daarbij een belangrijk onderwerp over het hoofd gezien: het periodiek verrekenbeding uit de huwelijks- of partnerschapsvoorwaarden van de ondernemer. En dat kan tot vervelende verrassingen leiden bij een scheiding of overlijden.

Huwelijks- en partnerschapsvoorwaarden – In huwelijks- en partnerschapsvoorwaarden worden afspraken tussen (huwelijks)partners vastgelegd over onder meer de bezittingen en de schulden en over het inkomen. Op grond van veel huwelijks- en partnerschapsvoorwaarden blijven de vermogens van partners gescheiden.

Periodiek verrekenbeding – Vaak wordt in huwelijks- en partnerschapsvoorwaarden een zogeheten periodiek verrekenbeding opgenomen. Dat is een clausule waarin is vastgelegd dat de vermogens van partners weliswaar gescheiden blijven, maar dat het overgespaarde inkomen wél wordt gedeeld. Dit betekent dat inkomsten die niet worden uitgegeven aan kosten van de huishouding, periodiek moeten worden verrekend tussen de partners.

Vervalbeding – Soms is in de huwelijks- of partnerschapsvoorwaarden een zogeheten vervalbeding opgenomen. Daarin is dan vastgelegd dat de verplichting tot verrekenen komt te vervallen na bijvoorbeeld drie jaar. Maar dat betekent niet per definitie dat de mogelijkheid om te verrekenen niet meer aan de orde zal zijn tegen die tijd. Deze vervalbedingen gaan namelijk bij de rechter gemakkelijk onderuit. In dat geval moet u alsnog uitvoering geven aan het niet uitgevoerde verrekenbeding.

Veel ondernemers zijn gehuwd of hebben een geregistreerd partnerschap en hebben daarvoor huwelijks- of partnerschapsvoorwaarden laten opmaken bij de notaris. Dat hebben ze bewust gedaan omdat ze weten dat het belangrijk is om duidelijkheid te scheppen over de verhoudingen tussen de (huwelijks)partners onderling in relatie tot de onderneming(en). Maar vaak belanden de voorwaarden in de la en wordt er nooit meer naar gekeken, laat staan dat ernaar gehandeld wordt. Zelfs financieel adviseurs van de onderneming ‘vergeten’ vaak de huwelijksvoorwaarden en de gevolgen daarvan met de ondernemer te bespreken.

Te zakelijk of ‘gewoon’ vergeten

Op grond van een periodiek verrekenbeding moeten partners aan het eind van elk jaar bij elkaar gaan zitten om vast te stellen wat er van het inkomen van beiden is overgebleven na betaling van de gezamenlijke (huishoudelijke) kosten. Dat overgebleven deel dienen ze met elkaar te verrekenen. Maar de ervaring leert dat bijna niemand dat doet. Mensen ervaren het als ‘te zakelijk’ en ‘niet passend’ bij een huwelijk en de feestelijke tijd aan het eind van het jaar. En aan het begin van het jaar wordt het vervolgens meestal ‘gewoon’ vergeten.

Conflicten en geschillen

Is het periodiek verrekenbeding niet nageleefd, dan kan achteraf alsnog verrekening worden gevraagd. Dit kan bij een scheiding grote ongewenste gevolgen hebben. In mijn hoedanigheid van advocaat en mediator in echtscheidingen word ik met grote regelmaat geconfronteerd met echtelieden die nooit met elkaar hebben verrekend op basis van hun huwelijkse voorwaarden. Ook het afgelopen jaar heb ik weer veel geadviseerd, geprocedeerd en bemiddeld in conflicten en geschillen als gevolg van een niet nageleefd periodiek verrekenbeding. En ik kan u verzekeren: achteraf verrekenen is een stuk lastiger dan tijdens het huwelijk of het geregistreerd partnerschap, simpelweg omdat u het dan veel moeilijker eens wordt over zaken dan wanneer de betrekkingen nog goed zijn.

Bewijsvermoeden

Niet alleen de verstoorde communicatie tussen de scheidende echtelieden maakt het een stuk moeilijker om nog over verrekening te spreken, maar bovendien is het lastig om het bedrag van de zogenoemde overgespaarde inkomsten dan nog te achterhalen. Er geldt dan, volgens de wet, een zogeheten bewijsvermoeden. Dat wil zeggen dat al het aanwezige vermogen wordt vermoed te zijn gevormd uit overgespaard inkomen en dus te verrekenen vermogen is, ofwel: al dat vermogen dient u in dat geval bij helften te delen. Dit kan tot gevolg hebben dat bijvoorbeeld de waarde van de onderneming tussen de echtgenoten verdeeld moet worden. Tegenbewijs is toegelaten maar veelal moeilijk, zo niet onmogelijk te leveren.

Verrekenen en een eigen onderneming

Een veel voorkomende aanname is dat er geen gelden zijn overgebleven na betaling van de huishoudelijke kosten, waardoor er, zo is dan de redenering, niets te verrekenen valt. Maar hebt u er ooit aan gedacht dat gelden, die u ook als inkomen aan u had kunnen laten betalen, maar die in uw onderneming zijn gebleven, in een (veel) later stadium als overgespaarde inkomsten kunnen worden gekwalificeerd? En kent u het gevolg dat die inkomsten als beleggingen in uw onderneming alsmede de vruchten van die beleggingen alsnog moeten worden verdeeld als de liefde tussen u en uw partner over is?

Voorkom ‘harde afrekening’

Deze wettelijke benadering wordt door degenen die het treft vaak gevoeld als een harde afrekening in een toch al moeilijke periode. Dat moet u niet willen. En denkt u ach, dat loopt toch niet zo’n vaart! Geen belastingdienst die jaarlijks aandringt op verrekenen! En uw partner? U vertrouwt elkaar toch volledig! Realiseert u zich dan dat één op de drie huwelijken stukloopt. Realiseert u zich ook dat al degenen die mij als advocaat of mediator in de arm nemen allemaal ooit hebben gedacht dat het hen niet overkomt. Voor het geval dat, kunt u het uzelf echt een stuk makkelijker maken als u tijdig met elkaar tot verrekening overgaat.

Oproep: vergeet niet te verrekenen!

Omdat het niet uitvoeren van een periodiek verrekenbeding bij een scheiding grote ongewenste gevolgen kan hebben, zou ik ondernemers – én hun financieel adviseurs – willen oproepen om de huwelijksvoorwaarden niet te veronachtzamen maar ze jaarlijks tevoorschijn te halen, ze goed te lezen en vooral te doen wat er is vastgelegd met betrekking tot het periodiek verrekenen. Deze tijd van het jaar, waarin de ondernemer en zijn of haar financieel adviseur contact hebben in verband met het jaarlijks opmaken van de balans, is hét geschikte moment om ook terug te kijken naar de financiële huishouding van de ondernemer als (huwelijks)partner en tevens de balans op te maken van de privé financiële huishouding.

TEN Advocaten

Wilt u gaan verrekenen? Of wilt u in het kader van een echtscheiding juridisch advies over uw verrekenbeding? De gespecialiseerde advocaten en mediators van TEN Advocaten zijn u graag van dienst. Ze kunnen behulpzaam kunnen zijn bij het vinden van oplossingen waardoor u toch nog goed verder kunt.

Lees meer
Vaak worden in het kader van een echtscheiding dezelfde of vergelijkbare vragen gesteld. In een tiental artikelen hebben de familierecht advocaten van TEN reeds een aantal van deze vragen beantwoord. Lees de vragen hier. In het artikel “Periodiek verrekenbeding: hoe moet er worden verrekend?” leest u aan de hand van een praktijkvoorbeeld meer over het belang van het op de juiste wijze uitvoeren van het verrekenbeding.