Moeten we wachten met scheiden tot het huis is verkocht?

Vaak worden in het kader van een echtscheiding, dezelfde of vergelijkbare vragen gesteld. In deze reeks artikelen “De meest gestelde vragen in het kader van een echtscheiding” zullen de familierecht advocaten van TEN een aantal van deze vragen beantwoorden.

Vraag:

Moeten we wachten met scheiden tot het huis is verkocht?

Antwoord:

Wanneer u en uw partner hebben besloten om te gaan scheiden zijn er waarschijnlijk meerdere vragen die bij u spelen. Een van die vragen kan zijn of er gewacht moet worden met scheiden tot de echtelijke woning is verkocht. Graag adviseert TEN u over de verschillende mogelijkheden met betrekking tot de echtelijke woning bij scheiding.

Voor alle duidelijkheid merken wij op dat als wij het in het hieronder vermelde hebben over gehuwd zijn en gescheiden zijn, u pas gescheiden bent zodra de uitspraak van de rechtbank waarbij de echtscheiding is uitgesproken en is ingeschreven in het huwelijksregister. Soms zijn mensen al geruime tijd daarvoor uit elkaar en wonen zij niet meer samen maar dat is iets anders dan officieel gescheiden zijn. Voor gehuwde mensen bestaat er, in tegenstelling tot vroeger, overigens helemaal geen wettelijke verplichting om samen te wonen zoals door veel mensen ten onrechte wordt verondersteld.

Indien u samen eigenaar bent van de echtelijke woning dan kunt u de woning verkopen, de woning kan aan één van u beiden worden toegedeeld of de woning blijft onverdeeld waarbij één van u beiden in de woning blijft wonen.

Verkoop van de woning aan een derde

De echtelijke woning kan worden verkocht aan een derde. Tijdens de scheidingsprocedure kunnen er afspraken worden gemaakt over de verdeling van de opbrengst of schuld die voortvloeit uit de verkoop van de echtelijke woning. Deze afspraken kunnen worden vastgelegd in een echtscheidingsconvenant dan wel kunnen er eenzijdige verzoeken over deze verdeling worden gedaan aan de rechter.

Naast afspraken over de verdeling van de opbrengst of schuld van de echtelijke woning, dienen er ook andere afspraken te worden gemaakt. Zoals, wie blijft er in de echtelijke woning wonen zolang deze te koop staat? Hoe worden de lasten van de woning tussen partijen verdeeld wanneer de andere echtgenoot de woning verlaat? Hoe gaat het met de kosten met betrekking tot het onderhoud van de woning tijdens en na de echtscheidingsprocedure?

Daarnaast dienen er afspraken te worden gemaakt over de verkoopprijs, de laatprijs en het verkooptraject.

Het is niet noodzakelijk om te wachten met de echtscheiding om de echtelijke woning te verkopen aan een derde. Het huis kan zowel voor de daadwerkelijke scheiding als daarna verkocht worden. U dient zich er echter wel bewust van te zijn dat zodra één van de partners de echtelijke woning verlaat dit gevolgen kan hebben voor de hypotheekrenteaftrek. Het is dan ook van belang dat u zich hier fiscaal over laat adviseren. Zo mag u in het jaar dat u uit elkaar gaat nog samen als fiscale partners aangifte doen en bestaan er regelingen met betrekking tot het aftrekken van de hypotheekrente.

Toedeling aan één van de echtgenoten

Naast het verkopen van de woning aan een derde kan de echtelijke woning ook aan één van de echtgenoten worden toegedeeld. De echtgenoot die de woning toegedeeld wenst te krijgen koopt zogezegd het deel van de echtelijke woning van de andere echtgenoot. Ook hierover dienen afspraken te worden gemaakt tijdens de echtscheidingsprocedure. Om de woning aan één van de echtgenoten te kunnen toedelen dient de waarde van de woning bekend te zijn. De waarde waartegen de woning wordt toegedeeld aan de andere echtgenoot is de zogenoemde ‘waarde in het economische verkeer’. Deze waarde kan bijvoorbeeld uit een taxatierapport voortvloeien. Let wel op dat wanneer u als echtgenoten een andere waarde afspreekt dan de ‘waarde in het economisch verkeer’ er sprake kan zijn van schenking of een vorm van alimentatie.

Toedeling aan één van de beide echtgenoten kan in het geval er sprake is van gemeenschap van goederen pas geëffectueerd worden (dat wil zeggen de levering van het deel van de ene echtgenoot aan de andere echtgenoot via de notaris kan pas plaatsvinden), nadat het huwelijk is ontbonden. Wel kunnen er voor de ontbinding van het huwelijk al afspraken gemaakt worden over alle voorwaarden m.b.t die toedeling en die worden vastgelegd in het echtscheidingsconvenant of, als de echtgenoten het niet eens kunnen worden, door een rechter worden beslist op verzoek van (één van) de echtgenoten in het kader van de echtscheidingsprocedure.

In het geval er sprake is van huwelijksvoorwaarden waarbij de gemeenschap van goederen is uitgesloten, dan kan een echtelijke woning die gezamenlijk eigendom is wel al worden toegedeeld en kan de ene echtgenoot zijn of haar deel wel al via de notaris aan de andere echtgenoot overdragen. Het is goed om u hierover ook juridisch en fiscaal te laten adviseren en om duidelijke afspraken daarover te laten vastleggen om te voorkomen dat er geschillen ontstaan bijvoorbeeld over de vraag wie er tijdens het nog bestaande huwelijk de lasten van deze woning draagt. Immers zo lang als er een huwelijk is, is het niet vanzelfsprekend dat alle lasten m.b.t deze woning alleen dienen te worden gedragen door de eigenaar van de woning.

Ook moet u er in dit geval op bedacht zijn dat bij een eventueel overlijden van de eigenaar van de woning tijdens huwelijk met huwelijksvoorwaarden, de woning alsnog kan toevallen aan de andere echtgenoot omdat die erfgenaam is. Dat kan bij testament anders worden geregeld en ook daarover kunt u bij ons een goed advies krijgen.

Onverdeeld laten van de woning

Indien verkoop van de woning voor beide echtgenoten geen optie is en ook toedeling aan één van de echtgenoten niet mogelijk of niet wenselijk is, kan de echtelijke woning voorlopig onverdeeld blijven. Ook hierover is het te adviseren duidelijke afspraken te vast te leggen. Er kunnen voor het onverdeeld laten van de woning meerdere redenen bestaan, bijvoorbeeld omdat de huizenmarkt op het moment van echtscheiding ongunstig is en er daarom geen acceptabele prijs kan worden behaald waardoor u beiden bijvoorbeeld met een restschuld blijft zitten. Of omdat u uw kinderen in hun vertrouwde woning wilt laten wonen.

Er dienen tijdens de echtscheidingsprocedure afspraken te worden gemaakt over het onverdeeld laten van de woning. Naast afspraken over de onverdeeldheid dienen er ook andere afspraken te worden vastgelegd. Bijvoorbeeld: blijft één van partijen in de echtelijke woning wonen? Wie gaat de hypotheekrente betalen? Wie onderhoudt de woning en hoe zit het met de kosten voor het onderhoud? Ook hier speelt fiscaliteit weer een rol en is het van belang dat u zich juridisch en fiscaal laat adviseren.

Heeft u nog vragen?

Gaat u scheiden en heeft u een eigen woning? Laat u dan adviseren door de advocaten van TEN. Wij bekijken altijd in overleg met u wat de beste oplossing is voor uw situatie.

Heeft u ook een vraag en wilt u die graag terugzien in de volgende ‘De meest gestelde vragen in het kader van de echtscheiding’, laat het ons dan weten!