Drugs, alcohol en de AVG

Als u, als werkgever, wil controleren of uw werknemers (onder werktijd) drugs of alcohol gebruiken, dan moet deze controle zijn gebaseerd op een wettelijke grondslag. Er worden bij een dergelijke controle persoonsgegevens verwerkt en daarmee wordt inbreuk gemaakt op de privacy van uw werknemer. Deze inbreuk moet zoveel als mogelijk worden beperkt. Als er dus zonder wettelijke grondslag wordt gecontroleerd op het gebruik van drugs of alcohol, worden volgens de Autoriteit Persoonsgegevens de privacyregels overtreden.

Medische gegevens

Waarom is het controleren van werknemers op drugs en alcohol een inbreuk op de privacy van je werknemer en waarom is er een wettelijke grondslag voor nodig? De resultaten van alcohol- en drugstesten zijn medische gegevens en zien op de gezondheid van personen. Op grond van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (hierna: AVG) worden deze gegevens aangemerkt als ‘bijzondere persoonsgegevens’. Bijzondere persoonsgegevens mogen in beginsel niet worden verwerkt, tenzij er een wettelijke uitzondering van toepassing is. Er mag alleen in (heel) specifieke gevallen van worden afgeweken, juist omdat er inbreuk wordt gemaakt op een van de grondrechten van burgers.

Zwaarwegend (algemeen) belang

“Het inperken van de privacy van een werknemer kan bij uitzondering noodzakelijk zijn voor de veiligheid binnen een onderneming. Voor risicovolle beroepen waarvoor nog geen specifieke wetgeving is, moet de wetgever de afweging maken of die alsnog moet worden gemaakt. Dan kan de samenleving als geheel zich uitspreken over de wenselijkheid en noodzakelijkheid van deze inperking van de privacy van werknemers. En dan alleen onder duidelijke voorwaarden en met goede waarborgen”, aldus AP-voorzitter Aleid Wolfsen.

Beroepen met een wettelijke grondslag

Er zijn beroepen waarvoor reeds een wettelijke grondslag voor verwerking van dergelijke medische gegevens bestaat. Op grond van de ‘Wet luchtvaart’ en het ‘Besluit alcohol, drugs en geneesmiddelen in het verkeer’ kunnen luchtvaartmaatschappijen zonder aankondiging een controle op alcohol en drugs laten uitvoeren bij piloten. Het is hierbij wel van belang dat de luchtvaartmaatschappij als werkgever voorwaarden stelt en waarborgen biedt aan de werknemer, waaronder de wijze waarop en de termijn dat de medische gegevens worden bewaard.

Passende maatregelen ter bescherming

Als u als werkgever een wettelijke grondslag heeft voor de controle op alcohol of drugs, dan dient u nog steeds de privacy van uw werknemers te beschermen door het treffen van passende maatregelen. Dit kunt u bijvoorbeeld doen door technische en organisatorische maatregelen te nemen ter bescherming van de (medische) gegevens. Deze maatregelen kunnen per geval verschillend zijn en daarom is het van belang om per specifiek geval te bekijken welke maatregelen u kunt nemen. Daarnaast mag u alleen de (medische) gegevens verzamelen die noodzakelijk zijn voor het te dienen doel. Verzamel dus niet meer gegevens van uw werknemers dan nodig is.

Heeft u vragen over welke maatregelen u het beste kunt nemen ter bescherming van persoonsgegevens of heeft u andere privacygerelateerde vragen? Stel uw vraag gerust aan ons.