Is een sportclub aansprakelijk voor een blessure?

Voormalig Ajacied Labyad stelde zijn club aansprakelijk voor de schade die hij leed door een zware knieblessure. Labyad liep op de training van Ajax ernstig letsel op en claimt medische kosten en verlies aan inkomen. Ajax vond dat zij niet aansprakelijk was omdat zij alle benodigde voorzorgsmaatregelen had genomen. Maar hoe zit dat nu precies? Is Ajax als werkgever aansprakelijk voor een blessure die op de training ontstaat? En hoe zit dit op amateurniveau, waar veel vrijwilligers actief zijn? In het antwoord op die vragen staat de zogeheten zorgplicht van de werkgever centraal.

De juridische norm voor werkgeversaansprakelijkheid is streng: de werkgever is aansprakelijk voor schade die de werkende in de uitoefening van het werk lijdt, tenzij hij (de werkgever) kan aantonen (voldoende) aan zijn zorgplicht te hebben voldaan.

Zorgplicht

De zorgplicht houdt in dat een werkgever moet zorgen voor een veilige werkomgeving en er al het redelijkerwijs mogelijke aan moet doen om schade te voorkomen. Ook moet de werkgever een adequate verzekering afsluiten voor mogelijke schade die tijdens het werk ontstaat. De zorgplicht omvat:

• Preventie – Een werkgever moet preventieve (veiligheids)maatregelen nemen. Om dit effectief te kunnen doen moet een werkgever een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) uitvoeren. Aan de hand hiervan kunnen maatregelen worden genomen om onveilige situaties en schade te voorkomen. In het voetbal: een goed veld en medische en psychologische begeleiding.
• Informeren en waarschuwen – Een werkgever moet zorgen voor een goede instructie op het werk, zodat werknemers zich bewust zijn van gevaren en weten hoe deze kunnen worden voorkomen. In het voetbal: een goede warming-up, een trainingsplan en medische begeleiding door bijvoorbeeld een fysio op en naast het veld.
• Controleren, naleven en adequaat handelen – Een werkgever moet ervoor zorgen dat het beleid actueel is, erop toezien dat de werknemers zich ook écht aan dit beleid houden en optreden als een werknemer dit niet doet. In het voetbal: zorg voor professionele begeleiding van de warming-up en training en spreek spelers aan die onvoldoende voorzichtig zijn.

Geen garantie

De werkgeversaansprakelijkheid gaat vrij ver. Logisch, want de werkgever bepaalt in grote mate hoe het werk wordt verricht en kan de werkplek naar eigen goeddunken inrichten. Een werkgever moet dus maatregelen nemen om het ‘zo veilig mogelijk’ te maken en moet inspelen op gevaren die aan het werk verbonden zijn. De zorgplicht is echter is niet absoluut. Het gaat erom dat een werkgever alles doet wat je redelijkerwijs in de gegeven omstandigheden mag verwachten, maar hoeft geen garantie te geven.

De Labyad-zaak

In de Labyad-zaak oordeelde de Arbitragecommissie van voetbalbond KNVB dat Ajax niet aansprakelijk was. Ajax had gezorgd voor gekwalificeerde trainers, fysiotherapeuten en medische ondersteuning, en de trainingsfaciliteiten voldeden aan de eisen. Ajax had ook duidelijke instructies gegeven voor de training en had de spelers een grondige warming up voorgeschreven. Dit was volgens de Arbitragecommissie voldoende. Er waren geen andere relevante maatregelen of aanwijzingen die Ajax had kunnen nemen om de schade te voorkomen.

Gevaren en risico’s inherent aan sport

De Arbitragecommissie past de strenge zorgplicht bij werkgeversaansprakelijkheid toe op een sportspecifieke situatie. Daarbij betrekt de Arbitragecommissie de gevaren en risico’s die nu eenmaal aan (top)sport zijn verbonden. De kans op een kruisbandblessure is namelijk groter als je op het voetbalveld staat dan als je achter een computer zit. Dan is het ook niet gek dat een werkgever die de benodigde begeleiding biedt aan de speler en zijn trainingscomplex (de werkplek dus) op orde heeft aan zijn zorgplicht heeft voldaan en daarom niet aansprakelijk is voor letselschade.

Tips

Toch is dit geen vrijbrief voor clubs. De regels zijn streng. Je moet als sportclub je zaakjes goed op orde hebben – zoals Ajax in dit geval – om onder de strenge norm van werkgeversaansprakelijkheid uit te komen. Waar moet je aan denken?

• Zorg voor goede medische en psychologische begeleiding van spelers;
• Zorg voor goede faciliteiten (trainingsveld, gym, fysioruimten, etc.);
• Zorg voor een goede en begeleide warming-up;
• Stem de warming-up en training af op de (individuele) belastbaarheid van de speler;
• Zorg, meer in het algemeen, voor een veiligheidsbeleid en een Riscio-Inventarisatie & – Evaluatie (enne, laat dit niet in de lade liggen…), en
• Last but not least: sluit een goede verzekering af.

Niet één juist antwoord

Hoe ver de club hierin moet gaan hangt af van ‘wat je redelijkerwijs van de werkgever mag verwachten’. Er is dus vaak niet één juist antwoord te geven. Van de Labyad-zaak leren we dat je als goede professionele werkgever onder het strenge regime uit kunt komen. Maar wat als je niet het geld en de faciliteiten van Ajax hebt? Hoe beter je de bovengenoemde tips toepast, hoe groter de kans is dat je niet aansprakelijk bent.

Hoe zit het met vrijwilligers?

In de (amateur)sport wordt veel gewerkt met vrijwilligers en zzp’ers. Ook voor deze groepen werkenden geldt de werkgeversaansprakelijkheid. Het maakt voor het recht niet uit wat voor soort contract of rechtsverhouding je hebt. Als je voor een bedrijf, vereniging of stichting werkzaamheden uitvoert en je bent hierbij afhankelijk van de werkplaats van dit bedrijf of deze club, dan geldt ‘gewoon’ de regel dat de werkgever aansprakelijk is voor schade die de werkende in de uitoefening van het werk lijdt, tenzij hij kan aantonen (voldoende) aan zijn zorgplicht te hebben voldaan. Deze strenge juridische normen zijn ook de reden dat veel sportbonden een collectieve verzekering hebben afgesloten voor alle leden.

Specialisatie sportrecht

TEN Advocaten beschikt over de specialisatie sportrecht. We weten wat er komt kijken bij werken in de sportbranche. We ondersteunen zowel bonden en verenigingen als sporters en trainers bij vragen over aansprakelijkheid. We helpen u graag bij het in kaart brengen van de risico’s en zorgen er samen met u voor dat deze risico’s geminimaliseerd worden. Bent u benieuwd wat we voor u kunnen betekenen? Neemt u dan gerust contact op. Onze sportrechtspecialist Corné van de Wiel helpt u graag!