Niet-wijzigingsbeding: wat is het en waarom adviseren wij het niet op te nemen in uw convenant

Vaak worden in het kader van een echtscheiding, dezelfde of vergelijkbare vragen gesteld. In deze reeks artikelen “De meest gestelde vragen in het kader van een echtscheiding” zullen de familierecht advocaten van TEN een aantal van deze vragen beantwoorden.

Vraag:

Wat is een niet-wijzigingsbeding en waarom u het niet moet opnemen in het convenant?

Antwoord:

Als u gaat scheiden, heeft u een grote mate van vrijheid om afspraken te maken rondom de partneralimentatie, mits u dit samen in onderling overleg doet en opneemt in een convenant. Een convenant is de schriftelijke overeenkomst tussen u en uw (ex)partner waarin de onderlinge afspraken zijn vastgelegd. U kunt zelf afspraken maken over bijvoorbeeld de hoogte van de partneralimentatie, maar ook over de duur van de alimentatie. U kunt dus bijvoorbeeld afspreken om langer of juist korter partneralimentatie te gaan betalen dan in de wet staat opgenomen. Het staat de ex-partners ook vrij om iets anders af te spreken dan dat wat op grond van een alimentatieberekening is berekend aan partneralimentatie. Behalve de hoogte van de alimentatie en de duur van de alimentatie, kunt u ook afspreken dat het bedrag aan partneralimentatie dat wordt vastgesteld niet zal worden gewijzigd. Dit wordt een niet-wijzigingsbeding genoemd.

Als in een convenant een niet-wijzigingsbeding is opgenomen dan betekent dit dat wijziging van de partneralimentatie door de rechter niet mogelijk is. Maar er is een uitzondering.

Wanneer een van de partijen na verloop van tijd de eerder overeengekomen partneralimentatie wil wijzigen, moet er sprake zijn van een zo ingrijpende wijziging van omstandigheden dat de partij die om de wijziging vraagt naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet langer meer aan dit niet-wijzigingsbeding kan worden gehouden. Dat betekent, dat echt alleen in hele bijzondere gevallen in de toekomst alsnog het bedrag aan partneralimentatie kan worden gewijzigd.

Voordelen niet-wijzigingsbeding

Een niet-wijzigingsbeding brengt natuurlijk een bepaalde zekerheid met zich mee. U weet immers wat er gedurende de hele alimentatieperiode moet worden betaald en wat u ontvangt.

Nadelen niet-wijzigingsbeding

Desondanks kan niemand in de toekomst kijken. Zeker in de huidige tijden met de Coronapandemie kan een niet-wijzigingsbeding voor problemen zorgen. Want hoe komt u nu onder een niet-wijzigingsbeding uit? Hieronder geef ik u aan de hand van een concreet voorbeeld graag antwoord.

Wat als uw inkomen ernstig is gedaald en u de alimentatie niet meer kunt betalen?

De partij die de alimentatieplicht niet meer langer kan nakomen, kan de zaak voorleggen aan de rechtbank. De rechtbank zal dan toetsen of er sprake is van een dusdanige wijziging van omstandigheden die maken dat partijen toen ze het convenant opstelden en het niet-wijzigingsbeding afspraken, op geen enkele wijze hadden kunnen voorzien dat dit zou gaan gebeuren. Hiervoor geldt dat degene die het niet-wijzigingsbeding wil doorbreken (de verzoekende partij) een stelplicht heeft. Stelplicht betekent dat u moet onderbouwen, met stukken, dat wat er nu allemaal gebeurt, echt op geen enkele wijze kon worden voorzien.  En dat deze onvoorziene omstandigheden ervoor zorgen dat u zich niet meer aan het niet-wijzigingsbeding kan houden.

In de praktijk blijkt het vaak lastig te zijn om dit aan te tonen. Het betekent bijvoorbeeld dat u moet laten zien hoe uw inkomenspositie was voordat, in dit geval bijvoorbeeld, de Coronapandemie zijn effect op de wereld kreeg. Daarnaast moet u laten zien hoe het nu financieel gaat. Als u ondernemer bent, moet u dit aantonen aan de hand van de jaarrekeningen van het bedrijf en een kasstromenoverzicht. Daarmee kunt u immers laten zien hoe de situatie voor en na was. Maar ook dit zorgt vaak voor problemen, want als het ineens financieel heel slecht gaat dan kunt u vaak de boekhouder niet meer betalen om al deze stukken op te stellen en juist dat inzichtelijk te maken wat de rechtbank nodig heeft. Kortom, aantonen dat het juist heel slecht gaat wordt dan moeilijk.

En dat is de crux, want pas als u echt helemaal kunt onderbouwen dat u op geen enkele wijze had kunnen vermoeden dat op het moment van het ondertekenen van het convenant en het dus afsluiten van het niet-wijzigingsbeding, deze situatie zou ontstaan en bovendien dat dit ook nog eens een zodanig effect zou hebben dat het absoluut onredelijk is dat u partneralimentatie blijft voldoen, heeft u misschien succes om het niet-wijzigingsbeding te doorbreken.

Hoe groot is de kans dat de rechtbank het bedrag aan alimentatie aanpast in geval van een niet-wijzigingsbeding?

Als u kijkt naar de jurisprudentie dan ziet u bovendien dat de rechtbanken heel voorzichtig zijn in het wijzigen van de alimentatie wanneer sprake is van een niet-wijzigingsbeding. Immers, partijen hebben niet voor niks een niet-wijzigingsbeding afgesproken waar u dus een bepaalde zekerheid van mag verwachten. Zeker ook voor degene die de alimentatie ontvangt. Hierbij is vaak ook van belang dat er een complete set aan afspraken is gemaakt bij de afwikkeling van de echtscheiding. Bijvoorbeeld er wordt een niet-wijzigingsbeding afgesproken onder de voorwaarde dat akkoord wordt gegaan met een lager bedrag aan partneralimentatie. Zeker als er dat soort afspraken zijn gemaakt, wordt het des te lastiger om dat niet-wijzigingsbeding te doorbreken. Ook deze zaken spelen dus mee.

Mijn advies

In onze praktijk zien we vaak dat te snel een niet-wijzigingsbeding wordt opgenomen in een convenant. En aangezien niemand in een de toekomst kan kijken, zorgt het opnemen van een niet-wijzigingsbeding, bij sommige mensen echt voor grote problemen. Want stelt u zich eens voor dat u toch dat hoge bedrag aan partneralimentatie moet betalen terwijl u het eigenlijk echt niet meer kunt. U kunt bovendien ook niet aantonen dat u het niet meer kunt betalen omdat u de rekening van de boekhouder niet meer kan voldoen. Wat dan? Om dit soort situaties te voorkomen raden wij ook doorgaans aan om niet te komen tot het opnemen van een niet-wijzigingsbeding in het convenant. Helaas, zien wij vaak dat door mediators, met een andere achtergrond dan de advocatuur, de consequenties van een niet-wijzigingsbeding niet altijd ten volle worden beseft. Daarom als advies: spreek nooit een niet-wijzigingsbeding af, want niemand heeft een glazen bol!

Mocht u naar aanleiding van dit artikel nog vragen hebben, schroom dan niet en neem contact met mij op. Ik sta u graag te woord.

Heeft u ook een vraag en wilt u die graag terugzien in de volgende ‘De tien meest gestelde vragen in het kader van de echtscheiding’, laat het ons dan weten!

Gerelateerd

Geen inkomen door corona, wél alimentatie?

Veel particulieren zitten in deze tijden met vragen over onder meer alimentatie en omgangsregelingen. Want minder werk betekent soms ook minder inkomen. Dat kan leiden tot moeilijkheden om alimentatie te betalen. Wat kunt u doen? Lees verder…