10 veelvoorkomende schadeposten

Werkgeversaansprakelijkheid: “De gevallen glaszetter”

Arbeids- en ambtenarenrecht

Werkgeversaansprakelijkheid: “De gevallen glaszetter”

Een werkgever is aansprakelijk voor de schade die een werknemer kan oplopen tijdens het uitvoeren van de werkzaamheden. Aan de hand van onderstaande casus wordt inzichtelijk gemaakt wat werkgeversaansprakelijkheid inhoudt en hoe het in de praktijk kan uitpakken.

 

Werkgeversaansprakelijkheid

Als werkgever dien je zorg te dragen voor een veilige werkomgeving. Dit volgt uit het Burgerlijk Wetboek en de Arbeidsomstandighedenwet. De werkgever dient de risico’s van de concrete werkzaamheden te inventariseren, een veilige werkwijze te ontwikkelen, zorg te dragen voor de noodzakelijke randvoorwaarden voor het toepassen van een veilige werkwijze, adequate instructies te geven en goed toezicht te houden.

De rechtbank Noord Holland deed op 11 maart 2020 een uitspraak waarin het veilig werken van een glaszetter aan de orde was. Op 24 november 2014 heeft deze glaszetter een ongeluk gekregen waarbij hij tijdens zijn werkzaamheden van een kunstobject van een hoogte van circa 2,5 meter is gevallen.

Feiten en omstandigheden

Op het kunstwerk dienden de glasplaten op horizontale wijze te worden geplaatst. Nadat de glasplaten waren geplaatst, diende een glaspaneel (340 kg per stuk) nauwkeuriger te worden gepositioneerd. Het glaspaneel dat verplaatst zou gaan worden, begon te schuiven en gleed op de steiger waar de glaszetter op stond. Hij werd samen met een collega door het te verplaatsen paneel meegesleurd naar de grond. Als gevolg van deze val is de glaszetter met een bekken- en wervelfractuur opgenomen in het ziekenhuis. Na twee jaar is de arbeidsovereenkomst van de glaszetter wegens langdurig ziekteverzuim opgezegd.

Aansprakelijkheid werkgever

Nadat de glaszetter zijn werkgever aansprakelijk heeft gesteld, heeft de werkgever de aansprakelijkheid van de hand gewezen omdat er geen sprake zou zijn van schending van de zorgplicht. Hiermee was de kous voor de werkgever niet af.

De werkgever is op grond van de wet aansprakelijk voor de schade die een werknemer heeft opgelopen tenzij hij aantoont dat hij zijn zorgplicht is nagekomen, waarbij wordt opgemerkt dat de schade niet het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer. Als de werknemer de werkgever aansprakelijk stelt voor schade opgelopen tijdens zijn werk, dan is het aan de werkgever te stellen en zo nodig te bewijzen dat hij al die veiligheidsmaatregelen heeft genomen en al die aanwijzingen heeft gegeven die redelijkerwijs nodig waren om de schade te voorkomen.

Ter onderbouwing van zijn verweer stelt de werkgever dat hij zijn zorgplicht als volgt heeft ingevuld. De onderneming en alle werknemers zijn VCA-gecertificeerd. Met een VCA-certificaat legt de onderneming een basis om dagelijks weer veilig en gezond aan de slag te gaan. Aan dit certificaat zijn bepaalde eisen gesteld. Ook is er een risico inventarisatie (RI&E), een ‘VGM plan’ (veiligheid, gezondheid en milieu) en een Kwaliteits- Arbo- en Milieuplan. Maandelijks zijn er ‘toolboxmeetings’ waarbij ook de gevaren van werken op hoogte worden besproken en personeel tekent voor aanwezigheid. Verder is de uitvoering van dit werk uitvoerig besproken met de projectleider en de voorman. En ten slotte werd toezicht gehouden door de uitvoerder/voorman, de directeur en de hoofduitvoerder.

Volgens de werkgever heeft zij toereikende veiligheidsmaatregelen genomen en voldoende aanwijzingen gegeven om de schade te voorkomen.

Afwijkende werkwijze

In strijd met de werkinstructies is er echter voor een andere werkwijze gekozen. Dit gebeurde zonder veiligheidsharnas, omdat de kabel van het harnas staand op ‘het dak’ nergens aan kon worden bevestigd. Hierdoor is een gevaarlijke situatie ontstaan waarin de werkgever niet heeft voorzien. Omdat de werkgever niet op de hoogte was van de afwijking in de afgesproken werkwijze, is dit risico buiten zijn weten ontstaan en kan het ongeval volgens de werkgever niet aan hem worden toegerekend.

De kantonrechter is van oordeel dat de werkgever zijn zorgplicht heeft geschonden omdat hij niet op de hoogte was van de afwijking van de werkinstructie. Hiermee is hij tekortgeschoten in zijn toezichthoudende taak. De werkgever heeft dus niet kunnen beoordelen of de voorgenomen afwijking van de werkinstructie, binnen de genomen voorzorgsmaatregelen, verantwoord was. Dat de werkgever een (pro-)actief veiligheidsbeleid voert maakt het vorenstaande niet anders. De werkgever werd daarom aansprakelijk geacht voor de schade.

Conclusie

Een pro-actief veiligheidsbeleid en specifieke werkinstructies zijn natuurlijk belangrijk, maar ook het toezicht mag niet worden vergeten. In een specifieke situatie kan worden afgeweken van werkinstructies, maar het is van belang dat de werkgever als toezichthouder daarvan op de hoogte wordt gesteld, zodat hij kan beoordelen of de werkinstructie verantwoord is.

Geschreven door

Andre van Langen

advocaat
ondernemingsrecht, vastgoedrecht, letselschade, arbeidsrecht

andre van langen