Ouderschapsverlof vanaf augustus 2022 gedeeltelijk betaald

Oorspronkelijke publicatie 21 oktober 2021 – update 21 maart 2022

Werknemers die ouder (vader/moeder) worden, hebben recht op verschillende soorten verlof rondom de geboorte van hun kind. Afgelopen jaren zijn er diverse wijzigingen doorgevoerd in uiteenlopende verlofregelingen. Per 2 augustus 2022 is het de beurt aan het ouderschapsverlof. Onlangs is namelijk de Wet betaald ouderschapsverlof aangenomen. De hoofdlijnen van de huidige verlofregeling en de verandering per 2 augustus 2022, leg ik u hieronder uit.

Hoofdlijnen ouderschapsverlof anno 2021

Recht op ouderschapsverlof

Het ouderschapsverlof, geregeld in de Wet arbeid en zorg (“Wazo”), heeft tot doel om ouders de mogelijkheid te geven om hun taken als ouders te combineren met betaalde arbeid. Op basis van de Wazo hebben beide ouders recht op ouderschapsverlof. Het ouderschapsverlof kan onder omstandigheden ook worden aangevraagd voor pleeg-, stief-, of (aspirant-)adoptiekinderen.

Voor het recht op ouderschapsverlof is er geen minimumduur van het dienstverband (meer) vereist. Ook wanneer een werknemer direct na de geboorte van zijn/haar kind bij een werkgever komt werken, heeft hij/zij dus recht op ouderschapsverlof.

Duur ouderschapsverlof en wijze van opnemen verlof

Ouders hebben op basis van de Wazo recht op ouderschapsverlof voor de duur van “zesentwintig maal de arbeidsduur per week”. De berekening is daarmee eenvoudig, bij een arbeidsduur van 10 uur per week komt het recht op ouderschapsverlof bijvoorbeeld neer op 10 x 26 = 260 uur.

Het recht op ouderschapsverlof geldt tot het kind 8 jaar oud is. Het ouderschapsverlof kan zowel aaneengesloten als in delen/perioden worden opgenomen. Daarbij kan gedacht worden aan een (halve) dag ouderschapsverlof per week. Wanneer een werknemer tijdig het ouderschapsverlof aanvraagt, dient de werkgever de verzochte verloftijden te honoreren. Dit is enkel anders wanneer zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen de verzochte wijze van opname van het ouderschapsverlof in de weg staan. Let wel, de toets is zwaar. Er is niet snel sprake van zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen. Wanneer er al sprake is van dergelijke belangen, dan moet de werkgever hier tijdig – uiterlijk vier weken voor de ingangsdatum – over in overleg met de werknemer.

Aanvragen ouderschapsverlof

De werknemer moet ten minste twee maanden voorafgaand aan de gewenste ingangsdatum schriftelijk aan de werkgever melden dat hij/zij ouderschapsverlof wenst op te nemen. Daarbij moet de werknemer ook melding maken van de door hem/haar gewenste wijze waarop het verlof wordt genoten. Zoals geschreven moet een werkgever dit verzoek over het algemeen honoreren.

Betaald ouderschapsverlof?

Op dit moment heeft de ouder gedurende het ouderschapsverlof geen recht op enige vergoeding op basis van de wet. Werkgevers kunnen hier – al dan niet verplicht door een geldende cao – wel van afwijken.

Wet betaald ouderschapsverlof per 2-8-2022

Op 12 oktober 2021 heeft de Eerste Kamer de Wet betaald ouderschapsverlof aangenomen. Deze nieuwe wet, die ingaat per 2 augustus 2022, is een uitvloeisel van een Europese Richtlijn en heeft tot doel om (i) ouders (nog) beter in staat te stellen om de zorg voor kinderen en betaald werk te combineren, (ii) de participatie van vrouwen op de arbeidsmarkt te vergroten en (iii) de zorgtaken tussen mannen en vrouwen beter te verdelen.

Betaald ouderschapsverlof?

Waar op dit moment nog geen wettelijk recht op een vergoeding bestaat tijdens het ouderschapsverlof, is dat vanaf 2 augustus 2022 wél (gedeeltelijk) het geval. Vanaf die datum hebben ouders gedurende 9 van de 26 weken* ouderschapsverlof recht op betaald ouderschapsverlof. De vergoeding betreft een UWV-uitkering. De hoogte van de uitkering wordt naar alle waarschijnlijkheid 70% van het dagloon. In eerste instantie is in de voorgestelde wet een uitkering ter hoogte van 50% opgenomen. Nadat een motie is ingediend ter verhoging van het uitkeringspercentage naar 70%, is er een besluit voorgehangen in de Eerste en Tweede Kamer dat de verhoging doorvoert. Wanneer een periode van circa vijf weken ongebruikt verstrijkt, kan dit besluit tot verhoging van het uitkeringspercentage naar 70% daadwerkelijk in werking treden. Wij houden u op de hoogte van de vorderingen.

Het recht op betaald ouderschapsverlof bestaat enkel in het eerste levensjaar van het kind of in geval van adoptie- of pleegkinderen het eerste jaar na opname van het kind in het gezin en het kind jonger is dan 8 jaar. De mogelijkheid van betaald ouderschapsverlof geldt daarmee niet enkel voor werknemers die na 2 augustus 2022 ouder worden. De regeling kan ook worden aangevraagd in geval van werknemers die vóór 2 augustus 2022 ouder worden en waarvan het kind nog voldoet aan de wettelijke vereisten voor betaald ouderschapsverlof (het kind is nog niet 1 jaar oud en het ouderschapsverlof van 26 weken is nog niet volledig benut).

* “ten hoogste negen maal de arbeidsduur per week, waarin hij het verlof geniet”

Aanvragen betaald ouderschapsverlof

De werkgever dient de uitkering voor het betaald ouderschapsverlof aan te vragen bij het UWV. De uitkering moet worden aangevraagd via de Verzuimmelder of Digipoort, waar het formulier “Aanvragen WAZO uitkering” kan worden gedownload. Het aanvragen van de ouderschapverlof-uitkering vindt achteraf – wanneer het verlof al is genoten – plaats. De werkgever moet de uitkering aanvragen binnen 15 maanden na de geboorte van het kind of na het moment dat een adoptie- of pleegkind wordt opgenomen in het gezin.

Zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang onder de Wet betaald ouderschapsverlof

Zoals beschreven, is het op dit moment voor de werkgever mogelijk om in geval van zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen het ouderschapsverlof-verzoek van een werknemer te wijzigen. Hier wordt vanaf 2 augustus 2022 een extra vereiste aan toegevoegd. Vanaf deze datum moet de werkgever die van deze uitzonderlijke wijzigingsgrond gebruik maakt, de werknemer in staat stellen om het verlof zodanig op te nemen dat de werknemer in aanmerking komt voor betaald ouderschapsverlof. Wijziging van het aangevraagde ouderschapsverlof wordt daarmee nog verder bemoeilijkt.

Meer weten over dit onderwerp?

In het geval dat uw werknemer ouderschapsverlof opneemt, dient u hier als werkgever secuur mee om te gaan. Komt u/uw bedrijfsvoering met het verzoek van de werknemer in de problemen? Ga hier dan tijdig met uw werknemer over in gesprek. Houd er daarbij rekening mee dat er op korte termijn al werknemers kunnen zijn die vanaf 2 augustus 2022 recht hebben op betaald ouderschapsverlof. Wilt u geadviseerd worden over de mogelijkheid om het ouderschapsverlof-verzoek te wijzigen? Wij kijken graag met u mee.